Przepisy prawne: art. 100 ksh

• § 1. W przypadku utraty przez partnera uprawnień do wykonywania wolnego zawodu, powinien on wystąpić ze spółki najpóźniej z końcem roku obrotowego, w którym utracił prawo wykonywania wolnego zawodu.
• § 2. Wystąpienie następuje przez pisemne oświadczenie skierowane do zarządu albo do partnera uprawnionego do reprezentowania spółki.
• § 3. Po bezskutecznym upływie terminu określonego w § 1 uważa się, że partner wystąpił ze spółki w ostatnim dniu tego terminu.

Komentarz:

W literaturze przeważa stanowisko, zgodnie z którym przejściowa utrata uprawnień zawodowych nie pociąga za sobą konieczności ustąpienia ze spółki. Zdaniem większości komentujących, art. 100 ksh nie dotyczy sytuacji, kiedy partner został zawieszony w prawie wykonywania wolnego zawodu. Zawieszenie w wykonywaniu wolnego zawodu nie jest utratą prawa do wykonywania wolnego zawodu, gdyż daje najczęściej perspektywę dalszego wykonywania wolnego zawodu po upłynięciu określonego czasu. W związku z tym zawieszony partner nie będzie miał prawa do wykonywania wolnego zawodu, ale będzie uprawniony do pozostania w spółce partnerskiej.

Druga część komentujących wskazuje, że nie wydaje się, aby uczestnictwo w spółce partnerskiej osoby, która nie ma prawa wykonywać zawodu, miało rację bytu. Podstawą konstrukcji spółki jest osobiste zaangażowanie partnerów w proces świadczenia usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Ponadto można wskazać przypadki zawieszenia uprawnień zawodowych, które nie są wprawdzie ostateczne, ale mają charakter bezterminowy. W tym kontekście niekiedy trudno rozróżnić, kiedy utrata uprawnień ma charakter stały, a kiedy przejściowy. Radca prawny, którego uprawnienia zostały zawieszone ze względu na wykonywanie zawodu sędziego, może już w ogóle nie podjąć wykonywania zawodu radcy. Utrata uprawnień zawodowych ze względu na ubezwłasnowolnienie może okazać się przejściowa, gdy w razie wyleczenia ubezwłasnowolnienie zostanie uchylone. Pozostawienie osobie pozbawionej prawa wykonywania zawodu statusu partnera pozwala jej pośrednio wpływać na sposób wykonywania usług świadczonych w spółce. Jest to sprzeczne z celami zastosowanej sankcji. Stąd należy przyjąć obowiązek ustąpienia takiego partnera ze spółki. Nie ma przeszkód, aby po odzyskaniu uprawnień ponownie do niej przystąpił (J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita-Jagielski, Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2022).

Pozostałe rozwiązanie: pozostali wspólnicy w spółce mogą wystąpić do sądu, żeby to sąd orzekł o wyłączeniu wspólnika ze spółki na podstawie art. 63 § 2 KSH w zw. z art. 89 KSH.

aplikant radcowski

Adrian Waroch