Wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zostało uregulowane w art. 202 KSH. Zgodnie z uregulowaniami Kodeksu spółek handlowych, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. Kodeks spółek handlowych, oprócz powyżej przytoczonego uregulowania, przewiduje katalog okoliczności, których ziszczenie powoduje wygaśnięcie mandatu członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a wśród nich wyróżnia także rezygnację (art. 202 § 4 KSH).
Wyrok SN z dnia 21 stycznia 2010 r., II UK 157/09:
Rezygnacja jest jednostronną czynnością prawną, skuteczną z chwilą dojścia do spółki. Jeżeli rezygnującym jest jeden członek zarządu, skutek nastąpi w przypadku złożenia stosownego oświadczenia pozostałym członkom zarządu.
Umowa spółki powinna przewidywać liczebność zarządu. W umowie spółki liczebność zarządu możemy określić na dwa różne sposoby tj.:
- „widełkowo” – to znaczy od od…do…, np. od dwóch członków do pięciu członków. Dookreślenie konkretnej liczby członków następuje wówczas na podstawie później podjętej uchwały wspólników;
- „sztywno” – wówczas w umowie spółki wskazuję się konkretną liczbę członków organu.
Sztywne określenie składu zarządu w umowie spółki ma określone konsekwencje, ponieważ dla prawidłowości realizacji teorii organów zarząd powinien być należycie obsadzony. Podstawowym warunkiem dla działania organu jest ustalenie jego liczebności i właśnie należyte obsadzenie.
Brak uzupełnienia składu zarządu do wymaganej umową liczby spowoduje zaistnienie tzw. zarządu kadłubowego. Kadłubowość oznacza dysharmonię między ustalonym składem organu, a jego należytym obsadzeniem. Zmniejszenie się składu liczebnego poniżej określonego poziomu, aktualizuje niezwłoczny obowiązek uzupełnienia składu.
Odmienność stanowisk:
W doktrynie i orzecznictwie pojawia się odmienność w zakresie możliwości funkcjonowania przez tzw. zarząd kadłubowy.
1) Zgodnie z pierwszym stanowiskiem, zarząd kadłubowy nie stanowi organu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w rozumieniu art. 38 KC. Jeżeli więc dojdzie do pomniejszenia składu zarządu poniżej umownego progu, to organ w ogóle przestaje istnieć, jako zarząd, przez co ustają wszelkie uprawnienia i właściwości przypisane zarządowi i jego członkom. W konsekwencji pomniejszony skład, jako „nie-organ” nie może prowadzić spraw spółki, ani jej reprezentować w jakimkolwiek zakresie i w jakiejkolwiek formie (D. Kupryjańczyk w Kodeks spółek handlowych. Komentarz pod red. Zbigniewa Jara, wyd. 26, rok 2022);
2) Natomiast zgodnie z drugim stanowiskiem, z którym można spotkać się piśmiennictwie oraz orzecznictwie uznaje się, że zarząd kadłubowy jest władny reprezentować (z zastrzeżeniem poszanowania przyjętego sposobu reprezentacji) oraz prowadzić sprawy spółki nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki w trybie art. 208 § 3 KSH (tak: wyrok SN z dnia 18 lipca 2012 r., III CZP 40/12; wyrok SN z dnia 5 października 2010 r., I CSK 63/10; wyrok SN z dnia 21 stycznia 2005 r., I CK 528/04).
aplikant radcowski
Adrian Waroch